Bình đẳng giới và hòa nhập xã hội trong ngành GTVT Việt Nam: Từ nhận thức đến hành động
GIỚI THIỆU CHUNG
Thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng đã có những bước đi vững chắc nhằm xóa bỏ bất bình đẳng giới. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại rất nhiều thách thức đối với phụ nữ, vẫn liên tục đối mặt với những khó khăn về giới, chẳng hạn như những rào cản trong phát triển sự nghiệp hay các chính sách có tính phân biệt đối xử ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi kinh tế của họ.
Cùng với việc ban hành Chiến lược Quốc gia mới về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ vì một xã hội bình đẳng và hòa nhập. Hơn nữa, phù hợp với chiến lược phát triển dài hạn của Việt Nam, thúc đẩy bình đẳng giới và hòa nhập xã hội (GESI) đã và vẫn luôn là chính sách cốt lõi ưu tiên của Chỉnh phủ Úc và là yếu tố then chốt trong các chính sách đối ngoại, ngoại giao kinh tế, các chương trình phát triển và các nội dung hợp tác. Chính vì vậy, trong khuôn khổ mối quan hệ đối tác của hai Chính phủ, GESI được coi là trọng tâm về hành động và được lồng ghép trong toàn bộ các hoạt động.
Với trọng tâm này, Aus4Transport, trong quan hệ đối tác chặt chẽ với Trường Cán bộ quản lý GTVT (ITM), đang tích cực triển khai dự án HTKT “Đào tạo nâng cao năng lực lồng ghép bình đẳng giới, hòa nhập xã hội và quản lý dự án bền vững trong ngành GTVT”. Dự án nhằm nâng cao nhận thức, nâng cao năng lực và xây dựng động lực cho cán bộ Bộ GTVT giải quyết các vấn đề GESI phù hợp với những quy định và định hướng của Chính phủ Việt Nam, đồng thời khuyến khích các học viên xem xét và giải quyết các vấn đề về GESI bằng cách áp dụng các thông lệ quốc tế tốt nhất.
Dự án này, bắt đầu từ năm 2020 với khóa đào tạo giảng viên (mô hình ToT), hiện đang tiếp tục triển khai chuỗi gồm tám khóa đào tạo cho lớp lý luận chính trị để giới thiệu khái niệm Giới, người Khuyết Tật và Lồng ghép xã hội cho các cán bộ Bộ GTVT từ các Vụ và cơ quan trực thuộc Bộ. Mục tiêu là để khóa học này được tích hợp vào nội dung giảng dạy thường xuyên do nhà trường cung cấp cho các cán bộ Bộ GTVT, thúc đẩy nhận thức giới và lồng ghép trong tất cả các đơn vị và các dự án của Bộ.
NỘI DUNG CHI TIẾT
Bình đẳng giới và Hòa nhập xã hội (GESI) là khái niệm nhằm nâng cao cơ hội, năng lực và khả năng tiếp cận dịch vụ và nguồn lực sinh kế cho mọi công dân trong xã hội, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em gái, người khuyết tật, người có bản dạng giới đa dạng hay còn gọi là cộng đồng LBGTIQA +, người dân tộc thiểu số, người nghèo,… và tất cả những người yếu thế khác.
Là sáng kiến của Chính phủ Úc hỗ trợ ngành GTVT Việt Nam, Aus4Transport đã tiến hành rất nhiều các sáng kiến khác nhau tập trung vào đảm bảo GESI được cân nhắc và giải quyết toàn diện trong các dự án cơ sở hạ tầng giao thông. Một số ví dụ mà các dự án HTKT của Chương trình đang triển khai bao gồm phát triển Tài liệu hướng dẫn về quản lý tác động xã hội liên quan đến dòng lao động tạm thời của dự án, Thiết kế Chiến dịch nâng cao nhận thức về HIV/AIDS và nạn buôn bán người, Thiết kế và triển khai Chiến dịch Nâng cao nhận thức An toàn đường bộ, đặc biệt, lồng ghép ý thức giới cho các cán bộ GTVT thông qua dự án “Đào tạo nâng cao năng lực lồng ghép Bình đẳng giới, hòa nhập xã hội và quản lý dự án bền vững trong ngành GTVT”.
Mục tiêu của Dự án HTKT này, thông qua một loạt các khóa đào tạo do ITM và các giảng viên từ Đại học Công nghệ Queensland (QUT) phối hợp tổ chức, nhằm nâng cao nhận thức và nâng cao năng lực của cán bộ và các bên đối tác liên quan ngành GTVT trong việc lồng ghép GESI trong lĩnh vực GTVT. Dự án sẽ không chỉ góp phần đạt được các mục tiêu của Chính phủ về GESI mà còn cần thiết cho việc quản lý dự án hiệu quả, toàn diện và bền vững.
Nhận thức được tầm quan trọng của cách tiếp cận liên tục và lâu dài, dự án GESI áp dụng mô hình Đào tạo giảng viên (ToT), cho phép các giảng viên ITM đưa khái niệm này vào chương trình đào tạo thường xuyên của họ và tiếp tục nâng cao nhận thức về GESI cho nhiều cán bộ GTVT hơn nữa trong tương lai.
Tiếp theo thành công của khóa học trực tuyến ngắn hạn do giảng viên QUT cung cấp cho các giảng viên ITM vào tháng 10 năm 2020, Aus4Transport và ITM gần đây đã bắt đầu chuỗi tám khóa học GESI cho các lớp lý luận chính trị nhằm giới thiệu các khái niệm về Giới, người Khuyết tật và Hòa nhập xã hội. Do tình hình Covid-19 tiếp tục diễn biến cũng như các hạn chế đi lại và mở cửa biên giới, khóa đào tạo đã được thực hiện dưới hình thức trực tuyến, với sự tham gia của các giảng viên chính từ Australia. Để đảm bảo chất lượng chương trình đào tạo, Aus4Transport cũng đã tài trợ nâng cấp cơ sở vật chất phòng đào tạo của ITM, tạo điều kiện tương tác tối ưu giữa học viên và giảng viên trong suốt khóa học. Khóa đào tạo GESI sẽ được thực hiện cho tám lớp khác nhau bởi cả các giảng viên từ QUT và ITM. Ba khóa học đầu tiên sẽ chỉ do giảng viên QUT thực hiện, hai khóa tiếp theo sẽ do hai bên cùng phối hợp thực hiện và ba khóa học cuối cùng sẽ chỉ do giảng viên ITM cung cấp. Việc này sẽ cho phép đảm bảo việc chuyển giao từng bước đầy đủ kiến thức có chất lượng.
Một trong những điểm mạnh của khóa học này cho tới nay chính là sự hợp tác chặt chẽ hai bên giữa giảng viên trường ITM và QUT và của những chuyên gia trong nước và quốc tế trong quá trình tham gia xây dựng tài liệu đào tạo. Sự kết hợp đa dạng này nhằm đảm bảo những thông lệ quốc tế tốt nhất về GESI được điều chỉnh và áp dụng chính xác với bối cảnh của Việt Nam nói chung và ngành GTVT Việt Nam nói riêng. Khóa học trực tuyến ba ngày này bao gồm ba mô đun: 1. Giới thiệu về Bình đẳng giới, 2. Khuyết tật, và 3. Sự liên kết giới, sự đa đạng và hòa nhập xã hội trong ngành GTVT Việt Nam. Khóa học đầu tiên được tổ chức từ ngày 16-18/11 và khóa học tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng 2/2022, ngay sau kỳ nghỉ Tết.
Phân tích giới và xã hội là điều cần thiết để có được sự hiểu biết đúng đắn về các nhu cầu, quan điểm và thực tế khác nhau của các cá nhân, giới và bản sắc nhóm không đồng nhất. Để đảm bảo một xã hội toàn diện và bền vững, việc thay đổi các chuẩn mực xã hội thông qua việc xây dựng văn hóa tôn trọng và bình đẳng, được hỗ trợ bởi cam kết chính trị mạnh mẽ cùng với các Luật và chính sách toàn diện là cần thiết. Aus4Transport đã, đang và sẽ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực và sáng kiến của Chính phủ Việt Nam trong việc chuẩn bị, thiết kế và thực hiện các dự án cơ sở hạ tầng giao thông có nhận thức về giới và hòa nhập xã hội.
